ΒΟΤΑΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ
Η βοτανοθεραπεία ή φυτοθεραπεία είναι η τέχνη, στην οποία ο βοτανοθεραπευτής κάνει χρήση ενός φυτού ή μέρους αυτού, για θεραπευτικούς σκοπούς. Τα μέρη του φυτού που χρησιμοποιούνται είναι τα φύλλα, τα άνθη, οι σπόροι, οι ρίζες, οι καρποί και οι φλοιοί.
Ιστορία της βοτανοθεραπείας
Η βοτανοθεραπεία θεωρείται η αρχαιότερη μορφή θεραπείας. Χρησιμοποιείται αδιάκοπα από τους αρχαίους πολιτισμούς έως σήμερα, και έχει ασκήσει τεράστια επιρροή σε όλα τα θεραπευτικά συστήματα, όπως η αρχαία ελληνική ιατρική, η θιβετάνικη, η ινδική, η παραδοσιακή κινέζικη ιατρική, η σύγχρονη δυτική ιατρική κα.
Υπάρχει πλήθος καταγραφών σε αρχαία κείμενα, που επιβεβαιώνουν τη καταλληλότητα και την θεραπευτική δράση των βοτάνων σε πληθώρα παθήσεων. Η ιστορία της βοτανοθεραπείας αποτελεί σημαντικό κεφάλαιο της ιστορίας της Ιατρικής, και γνωρίζουμε ότι μεταφέρθηκε σαν γνώση στην Δύση, μέσω των Σταυροφοριών.
Βοτανοθεραπεία- παγκόσμια εξάπλωση
Σήμερα γνωρίζουμε πολλές κατηγορίες βοτανοθεραπείας, που προκύπτουν από διάφορες παραδόσεις. Όλες αυτές οι μορφές έχουν ένα κοινό παρανομαστή, τη χρήση θεραπευτικών βοτάνων. Από κει και πέρα, διαφοροποιούνται ως προς τα επιμέρους βότανα που χρησιμοποιεί η καθεμία από αυτές, τον τρόπο προετοιμασίας και εφαρμογής, καθώς και την φιλοσοφία- μεθοδολογία, πίσω από την θεραπευτική προσέγγιση του ασθενούς.
Παρόλο που για κάποιους χαρακτηρίζεται ως συμπληρωματική ή εναλλακτική θεραπεία, παραμένει το μοναδικό θεραπευτικό σύστημα, που είναι προσβάσιμο σε μεγάλο μέρος του πληθυσμού, από το βάθος της ιστορίας, έως σήμερα…
Φυτά – μια ανεξάντλητη και ανεξερεύνητη πηγή θεραπείας
Ο αριθμός των καταγεγραμμένων φυτικών ειδών, ανέρχεται γύρω στις 400,000. Από αυτά μόνο ένα μικρό κλάσμα έχει μελετηθεί διεξοδικά και χρησιμοποιείται για θεραπευτικούς σκοπούς. Πολλοί θεραπευτές ισχυρίζονται ότι υπάρχει μεγάλός αριθμός φυτών, των οποίων οι θεραπευτικές ιδιότητες δεν έχουν πιστοποιηθεί ακόμα. Οι φαρμακευτικές εταιρείες επενδύουν κάθε χρόνο στην έρευνα για την ανεύρεση νέων φυτών, ως συστατικά νέων φαρμακευτικών σκευασμάτων.
Με ποιο τρόπο δουλεύει η βοτανοθεραπεία;
Τα βότανα περιέχουν μια πληθώρα χημικών ενώσεων, που επιδρούν στο σώμα επηρεάζοντας πλήθος βιολογικών εργασιών. Σε πολλές περιπτώσεις τα βότανα επιδρούν με παρόμοιο τρόπο στο σώμα, όπως και τα φαρμακευτικά σκευάσματα. Μια άγνωστη πληροφορία για το ευρύ κοινό, είναι ότι πολλά φάρμακα, προέρχονται από φυτά. Για παράδειγμα, το φάρμακο για την ελονοσία προέρχεται από το δέντρο κιγχόνη και το αναλγητικό φάρμακο Μορφίνη προέρχεται από την παπαρούνα του οπίου.
Οι δυτικοί βοτανοθεραπευτές υποστηρίζουν ότι τα βότανα πρέπει να χρησιμοποιούνται ολοκληρωμένα ώστε να εξασφαλιστεί η συνεργιστική δράση των συστατικών τους. Υποστηρίζουν ότι η βοτανοθεραπεία έχει πιο αποτελεσματική δράση όταν χρησιμοποιείται για τη θεραπεία χρόνιων καταστάσεων και όχι επειγόντων περιστατικών.
Θεωρούν ότι τα βότανα μπορεί να είναι ιδιαιτέρως αποτελεσματικά, και μάλιστα χωρίς παρενέργειες που συχνά συναντούμε στη χρήση των συμβατικών φαρμάκων. Παρ’ όλα αυτά, δεν πρέπει να παραβλέψουμε το γεγονός ότι εάν ένα βότανο χρησιμοποιηθεί με λάθος τρόπο, μπορεί να έχει σοβαρές παρενέργειες.
Μερικά βότανα μπορούν να επηρεάσουν τη δράση κάποιων φαρμάκων, είτε ενισχύοντας είτε μειώνοντάς την. Για παράδειγμα, το βαλσαμόχορτο επηρεάζει τη δράση των αντισυλληπτικών χαπιών και το Gingko Biloba μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο αιμορραγίας, εάν χορηγηθεί παράλληλα με αντιπηκτικά φάρμακα.
Τύποι βοτανικών συνταγών
Τα βότανα χορηγούνται με διαφορετικούς τρόπους και έχουν εσωτερική και εξωτερική δράση. Οι τρόποι εσωτερικής λήψης είναι οι εξής:
- Εκχυλίσματα
- Ροφήματα
- Βάμματα
- Σκόνες
- Κάψουλες
- Ταμπλέτες
Οι τρόποι εξωτερικής λήψης είναι οι ακόλουθοι:
- Μπάνια
- Κομπρέσες
- Καταπλάσματα
- Αλοιφές
- Έλαια
Χρήσεις της βοτανοθεραπείας
Η φυτοθεραπεία προσφέρει λύσεις για σχεδόν όλα τα παθολογικά προβλήματα που μπορεί να προκύψουν στο ανθρώπινο σύστημα. Οι πιο συνηθισμένες περιπτώσεις, για τις οποίες κάποιος απευθύνεται στον βοτανοθεραπευτή, είναι οι ακόλουθες:
- Δερματικά προβλήματα (π.χ. ψωρίαση, ακμή, έκζεμα)
- Πεπτικά προβλήματα (π.χ. έλκη, κολίτιδα, σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, δυσπεψία, παλινδρόμηση)
- Καρδιακά και προβλήματα στο κυκλοφορικό σύστημα (π.χ. υψηλή αρτηριακή πίεση, φλεβίτιδα, στηθάγχη)
- Γυναικολογικά προβλήματα (π.χ. προεμμηνορρησιακό σύνδρομο, υπογονιμότητα, πολυκυστικές ωοθήκες και διαταραχές της εμμηνόπαυσης)
- Νευρικό σύστημα (π.χ. αϋπνία, άγχος, νευρώσεις)
- Λοιμώξεις του αναπνευστικού (π.χ. κρυολογήματα, ιογενείς λοιμώξεις)
- Αλλεργίες (π.χ. αλλεργική ρινίτιδα)
Κατά την επίσκεψη σε έναν βοτανοθεραπευτή, ο ασθενής οφείλει να τον ενημερώσει αν κάνει χρήση συμβατικών φαρμάκων. Ομοίως, οφείλει να ενημερώσει τον γιατρό του για τη λήψη φυτικών σκευασμάτων, όπως και να πάρει τη γνώμη του εάν σκέφτεται να αλλάξει ένα συμβατικό φάρμακο με ένα βότανο.